Oddziaływania psychologiczne uzależnione są od wielu czynników, w tym: wieku pacjenta czy problemu z jakim się zgłasza. Do kompetencji psychologa należy między innymi diagnoza. Do podstawowych metod diagnostycznych należą zatem: rozmowa, wywiad, obserwacja oraz testy psychologiczne. Wskazane metody pozwalają postawić oraz zweryfikować hipotezę, która dotyczy funkcjonowania osoby w związku z badanym obszarem. Najpopularniejszym sposobem pozyskiwania informacji jest wywiad, który polega na zadawaniu pytań. Zwykle dotyczą one życiorysu pacjenta od jego urodzenia, aż po aktualną sytuację życiową. Psycholog dopytuje zarówno o stan zdrowia, sytuację zawodową, relacje interpersonalne, jak i przeżywane emocje. Wszystkie odpowiedzi składają się na obraz pacjenta. Obserwacje wykorzystywane są głównie w diagnozowaniu dzieci i można je podzielić na kilka grup. Wyróżnia się między innymi obserwacje uczestniczące i nieuczestniczące. Diagnoza pozwala stwierdzić, czy pacjent wymaga dalszej pomocy psychologicznej lub psychoterapeutycznej.
Oprócz metod diagnostycznych psychologowie dysponują również narzędziami do leczenia pacjentów. Podstawą są oczywiście spotkania, które mają zwykle charakter krótkoterminowy lub przybierają formę interwencji kryzysowych. Zwykle polegają na rozmowie z pacjentem tak, by znalazł on samodzielne rozwiązanie swoich problemów. W niektórych przypadkach jest to doraźna pomoc: wskazanie adresów placówek opiekuńczych (np. ofiarom przemocy domowej). Więcej informacji jak uzyskać profesjonalną pomoc psychologiczną, można dowiedzieć się np. ze strony https://osrodek-centrum.pl/psycholog-w-gdansku/.